Wek çon asan nebû seferî Hellebce bikem, be heman şêwe asan niye le barey ew sefereyşewe binûsim. Her ke tawanêk dekrêt mirov le naxî xoyda hest dekat pişkêkî lew tawane da heye. Heta qebarey tawanekan gewretir bin, mirovîş pitir hest be gewreyî ew pişkey xoy dekat. Hellebce tawanêkî hênde gewre ye, ke mirov wa dezanêt xoy kirdûyetî, çunke gewretrîn pişkî xoyî têda debînêt. Debuwaye biçme ew şarey kurd û minî ziyatir be yektir nasand û nawî Kurdistanî le la xoşewîsttir kirdim. Beyanîy rojî (31.07) le gell (Gezîze), (Mîdya), (Nehro), kiç û kurrekey nehro (narîn) û (nyar), herweha (karwan) û min berew Hellebce be rê kewtîn, ke (Dana Selam)î şofêr lêy dexurrî. Be şarekanî Erbet û Seyd Sadqda têperrîn, ke her yekê lew şaraneyş le serdemî Be’si û hukûmetekanî pêştirda le Hellebceyan kemtir pê nekrawe. Le rêga (nehro) peykerî xuşk û brayekî pêşan dam, ke (kawan qadir)î hunermend daymezranduwe. Hawkat çîrokêkî trajîdîy lebareyanewe bo gêrramewe, ke emeyan dway nemanî leşkirî be’si le nawerrastî newedekan rûy dawe. Ewane dû xwêndkarn û le rêgay qutabxane lenaw befirda req bûnetewe. Emeye rêgay Hellebce, bo geyiştin be çîroke gewreke, debêt deyan çîrokî kurt kurtî lem şêwe bibrrît. Çîrokî gewrey Hellebce ştêk nîye bêcge le tewawkirdnî ew hemû çîroke. Ême le her layekî trîşewe bçûynaye bo ew şare, her debuwaye sedan çîrokî kurt kurt bibrrîn, înca pêy bgeyn. Eme manay waye to le kurdistanît. Dwacar geyiştîn, geyiştîne berdemî monemênteke. Renge eme geyiştin nebêt, bellku destipêkirdin bêt. Destipêkirdin be xwêndnewey çîrokêk, ke hergîz nageyte kotayyekey. (Serxêll xefar)î berrêweberî monemênteke zor be rûy xoşewe pêşwazîy lê kirdîn, ke (gezîze)î denasî. (Gezîze) boy bas kird, ke min le danmarkewe hatûm. Legellman hat û ew dîmenaney pêşan dayn, ke pêştir wêney hemûyanim bînîbû. Peykerî (‘umerî xawer) katê xoyî be ser mindalle sawayekeyda nûştanduwetewe û pêkewe gyanyan derçuwe. Ew hemû jin û mindall û pyawey lenakaw wişk bûn û legellîşyanda deyan pirsyar le sîmayanda wişk bûn, wek bllêy wîstibêtyan ew pirsyarane rûberrûy dinya û mêjû û newe yek le dway yekekan bkenewe û leweyş dillnya bûbêtin le hîç serdemêkda wellamî ew pirsyare wişkhellatuwaneyan nadrênewe. Kê wellamyan bdatewe? Ajell û ballindekanîş lêre û lewê reqhellatûn û ewanîş pirsyarî xoyan heye.
Komellê wêney kon be dîwarekanewe hellwasrawn û amaje be zînduwêtîy şareke deden, lewane wêney tîpî mosîqay mamlê le Hellebce, ke çend kçêk be clî kurdîyewe goranî dellên. Ewane her dellêy goranîyekî ebedî bo ew karesate deçrrin. Lenaw camxaneyek kamêray ew rojnamenûse kurde dandrawe, ke dway kîmyabaraneke yekem kes buwe geyiştuwete ew şare û bew kamêrayey komellêk wêney qurbanîyekanî girtuwe. Ew rojnamenûse, ke xellkî bakûrî kurdistane dway rûxanî rjêmî (seddam hsên) wek şayethallêk le dadga şayetîy da û dokyomêntekanî xiste ber destî dadwer. Amade nebû kamêrayekey be pareyekî xeyallî bifroşêt û pêşkeşî monemêntekey Hellebcey kird. (Serxêll xefar)î berrêweberî monemênteke emaney bo bas kirdim. Her ewsa lew şaşeye komellêk dîmenî dîkey pêşan dayn, ke be kamêray vîdyo gîra bûn. Asan nebû ême le astî ew dîmenane xoman bigrîn û negrîyn. Her lewê dyarîyekyan be min bexşîy, ke brîtîye le sombolî Hellebce, plakêtêke û wêney monemêtekey be sereweye, mêjûy (16.03.1988)î leser hellkendrawe. Wata ew rojey Hellebce le layen rjêmî be’sî ‘êraqîyewe kîmyabaran krawe. Herweha ktêbêk ke hemû ew wênane le xoy degrêt, legell sêdîyek, ewîş her taybete bew trajîdyaye. Înca çûyn bo gorristanêk, ke sedan kêl le xoy degrêt û leser her kêlêk nawî sercem endamanî her xêzanêk nûsrawe, ke bûnete qurbanî. Ewane gorrî rasteqîne nîyn, bellku gorrî sombolîyn, çunke termekanyan win bûn û ta êsta nedozrawnetewe.
Berew ehmedawa
Nîwerrokey le yekê le çêştxanekanî Hellebce laman da, ke berrêweberayetîy monemênteke parey dabû, bellam kesman nemantwanî be rastî nanekeman bxoyn. Pirsyarî mallî daykubawkî (lola mîhrebanî)î hawrrêşmim kird, taku serdanyan bkem, bellam kesyan neyandezanî. Rastîyekey wek pêştirîş basm kird (lola mîhrebanî) le kese nzîk û azîzekanme le danmark û tabloy daykubawkîm kêşawe. Hezm dekrid be rastîyş byanbînim, bellam be daxewe rêk nekewt.
Dway nîwerro berew ehmedawa berrê kewtîn, ke hawrrêyekanim berdewam basyan dekrid, bellam rêgayekey zor sext bû, qereballxîyekeyşî lewlawe bwestêt. Eger şofêr zor wirya nebêt, ewa tayey otomobîlekey dexzêt û werdegerrêt. Bêguman dekewête dollêkî qûllewe. Renge cwanîy ew dîmenane nehêllêt mrov bîr le trisnakîy rêgayeke bkatewe. Otomobîlekan be hoy qereballxîyekewe hêwaş hêwaş deçûne pêşewe û nawe naweyş dewestan, be radeyek ewaney be pê derroyiştin zor le otomobêlekan xêratir bûn. Herke otomobîlêk deçeqîy, îtir debuwaye komellêk kes pallî pêwe bnên û derîbhênin. Hemûy narrezayîy derdebrrîy. Sedan ‘êraqîyş hatbûn, ke hendêkyan clî xomallîyan le berda bû. Ême le nîwey rêga zanîman wa birrwat nageyn, boye bîrman le gerranewe kirdewe, bellam xo gerranewe asan nebû. Debuwaye legell ewaney dwawey xoşt qse bkeyt û boyan run bkeytewe, ke derçûn mehalle, boye wa baştre bgerrêynewe. Gerranewey êmeyş be gerranewey ewanewe bestrabuwewe. Ême hemû dabezîn û be pê gerraynewe, bew hîwayey her katê (dana selam)î şofêr derfetî bo hellbkewêt û bgerrêtewe laman. Ême geyiştîne ew şwêney, ke hendêk kepir û dûkanî lê bû. Lewê pşûman da û kemêk aw û sardîman xwardewe. Ew nawe zor pîse û tewalêtekan her basyan nakrêt. Mrov katê seyrî em nawçane dekat û hênde cwanin, axî qûll helldekêşêt, bewey nek her bîryan lewe nekirduwetewe byankene şwênî geştuguzar û samanêkî gewrey lê berhem bhênin, bellku tenanet rêgakanîşyan çak nekridûn. Eme yekêk lew satane bû, ke min têyda tûrre bûm û xefetim xward. Gleyîm lew hukûmete kird, ke wllatekey xoy wek pêwîst awedan nakatewe. Çon debêt Hellebce û dewruberî Hellebce bem şêweye bin? Debuwaye karêkyan bkirdaye, ew xellke dway ew karesate gewreye hest be aramî bkat. Dway maweyekî zor şofêrekeman twanîbûy bgerrêtewe. Înca bo tewêlle çûyn, ke şwênêkî zor hêmin û cwane. Lewê taqe mallêkman dozîyewe. Ewan (gezîze)yan nasîyewe, çunke le televizyon bînîbûyan. Zor rêzyan lê girtîn. Bangî jûreweyan kirdîn. Aw û mîwey baxekey xoyanyan bo hênayn. Ta êware ême lew nawçeye gerrayn û serdanî zor şwênî xoşman kird. Dway ewe bo slêmanî gerraynewe.
Le ktêbî (geştêk bo wllatî hawrrêyanim) wergîrawe.
Anîta Espander
